Thursday, 30 May 2024

SERMON - Gilead Thinghnai Damdawi

 GILEAD THINGHNAI DAMDAWI

(Jeremia 8 : 19 - 22)

 

Gilead ram hi Jordan lui ral chhak lam tlang ram hming a ni a, hmun țhenkhatte chu hlobet hring hmun țha tak a ni a, a hmingthan chhan ber pakhat erawhchu thinghnai damdawi leh tidamtu (doctor) thiam te an ni. He ramah hian damdawi atana hman theih thlai a tam hle a, chung zinga pakhat storax hnai ațanga siam phei hi chu a hmingthang lehzual a ni. Thing hnai ațanga an siam damdawi hi hmanlai ațangin Aigupta leh Phoiniki ramah te an thawn chhuak țhin tih Bible-ah kan hmu. (Gen. 25; Ezek. 27 17).

 

Gilead ram hian Bible-ah hmun pawimawh tak a luah a. Josefa leitute kha Gilead ami rimtui leh thinghnai damdawi phura Aigupta-a hralh tum te an ni a (Gen. 37 : 25). Labana leh Jakoba inkara Thuthlung (Gen. 31 : 45 - 48) leh Jakoba leh Esauva te unau Jabok luia an in remna (Gen. 32 : 23) hmun a ni. Israel fate Philistia mite laka an bihrukna hmun a ni a (1Sam. 13:7). Absaloma hel țuma Davida raltlanna hmun a ni (2Sam. 17:24-26). Jetha, Israelte roreltu awmna hmun leh zawlnei Elija awmna hmun a ni.(1 Lal. 17 : 1).

 

Jeremia 8:19-22 kan chhiar kha Jeremia mangang au aw a ni kan ti thei awm e. Kha tih hun lai khan Israel fate sualna kha a nasa em em a, an chungah Pathian a lungawi lo a ni. Chu an sualna chu an sima an hawikir lo a nih chuan an chungah Pathianin hremna nasa tak a thlentir dawn a ni tih Jeremia hmangin a sawi a. An sim duh loh avangin Babulon lakah tlu chhiain kum 70 teh meuh salah an tang a nih kha. Kha tih hun laia Israel fate sualna leh bawhchhiatna te han thlir khan tunlaia kan ram dinhmun nen hian a inang thui hle mai. Mi thenkhatin kan sim loh chuan Zoram hian Pathian thinurna kan tawng baw dawn a ni, an lo tih thin pawh hi thil thleng thei a ni maithei e. A tlangpui han thlir zui ila.

 

1.       Hur sualna: Jeremia 3:2-ah chuan “Tlâng kawlh vul lamah i mitte len chho la en rawh, An mutpui lohna hmun che khawiah nge? Thlalêra Arabia mi ang maiin Anmahni nghâkin kawng sirahte i thu reng thin, i hurnate leh i suahsualnatein Ram chu i tibawlhhlawh zo ta.” tih kan hmu a, kan ram in a buaipui leh ram dangte lak atang pawha kan hmai balhna lian tak chu Mipat hmeichhiat hman khawloh avanga natna tha lo tak tak tam berna kan ni, tih hi a ni awm e. Kristian ram tih a tana mawi lo leh zahthlak tak a tling. Tumah lah hi kan zak tawh lo, Social Media-ah thleng thlengin a ngial a nganin kan inpho lang ngam tawh a nia. Kan ram khawpui leh khawpui daifem te han thlir ila, a hmutute tana zahthlak zawk khawpa khawsa ngam pawh kan tam ta hle mai. Heng te hian ram chu kan tibawlhhlawh zo ta a ni ber mai.

 

2.       Hlemhletna leh Duhamna sual: Jeremia 6:13 ah chuan “A te ber atangin a lian ber thleng pawhin, Mi tin, duhamnain an khat si a; zâwlneite leh puithiamte meuh pawh, Mi tin, hlemhle takin an che a ni” tih kan hmu. Kan ram sualna lian ber te zing a mi leh kan buaipui em em chu duhamna avanga midang chanai eirukna (Corruption) hi a ni. Kan sawrkar apiang mai eiruk buaiin kan buai a, a eiru thei zawng zawngin kan eiru ta emaw tih tur a ni. Chutiang khawp chuan Corruption hian kan ramah hian zung a kaih lian a ni. Bible-in a sawi ang mai hian hetiang zingah hian Kohhrana rawngbawltu pawimawh tak tak leh Kohhran Upa te hial pawh kan bang chuang lo a ni awm e. A zahthlakin Pathian pawi kan va khawih nasa dawn em. Jeremia 6:15- a “Thil tenawm an tih pawhin an zak êm ni? Hnai lo ve, an zak tawp lo va, an hmai pawh a sen hek lo:” a tih ang mai hian heng Corruption avanga mi hausa leh milianho te hi an zak map lo, nuam an tawl emaw tih tur a ni hial. Chutihlai mekin Kohhran leh Khawtlangah lah ni se dinhmun pawimawh leh zahawm tak takah kan la dah zui emaw ni, Pathianin engtin tak ngai ang maw?

 

3.       Pathian rawngbawlna tak tak hlamchhiahna: Jeremia 8:10,11 ah chuan “Zâwlnei atanga puithiam thleng pawhin Mi tinin bum an hmang si. Ka fanu, ka mite hliam chu ngaih sam takin, "A tha a lawm, a tha alawm" tiin an thawi a, A tha hauh si lo va” tiin. Hei hian zawlneite leh rawngbawltu ten tihtakzetin rawng an bawl lo a ni tih a tichiang viau awm e. Israel fate chanchin atang hian keini Kohhran hote pawh hi kan inenfiah duhawm hle. Kan rawngbawlna hian khawi chen nge a thlen tih te hi i ngaihtuah ang u. Keimahni leh keimahni hi kan inbuaipui tawk ta chauh ni te hian a hriat thin. Thlarau bo aiin kan Biak In leh bungrua te kan ngaipawimawh zawk ta em? A tha ber ber leh a changkang ber ber Pathian tan a that rual hian hengte hian kan bul maia sualin a hliam mek te hi min hliah ang tih a hlauhawm ta hle mai.

 

          Karkhatah tum nga kan inkhawm a (Kohhran Hmeichhia, KTP leh KPP nen phei chuan tum 8), Pathian thu kan zir, kan ngaithla awl lo a, mahse heng kan Pathian thu sawi leh ngaihthlak te hian kan hliam hi a tidam zo ta lo em ni le? Kohhrana rawngbawltu, KTP hruaitu leh Active Member tha tak tak te hi i inenlet ang u khai. Heng kan rawngbawlna te hian kan rawngbawlsaka te hliam a tuam dam zo lo a nih chuan keimahni ngei pawh hi tihdam ngai kan ni mai lawng maw?

 

4.       Gelead thinghnai damdawi Lal Isua: Thuthlung hluia Gilead thinghnai damdawi chu mihring taksa pengte damdawi atana hman a ni a, thlarau lama damna atan erawh a hman theih loh. Thuthlung Thar  Gilead thinghnai damdawi erawh chu boralte chhandamtu Isua Krista hi a ni. Zawlnei Isaia chuan "Ani chu kan bawhchhiatnate avangin hliamin a awm a, kan khawlohnate avangin vuak thitlinin a awm a, kan thununna tura thununna chu a chungah a tla a; a vuakna vualtea tihdamin kan awm ta," tiin a lo sawi lawk a. Natna nei te tan Gelead-a thing hnai damdawi kha damna atan an pan thin ang khan keini pawhin kan hliam leh na te tidam turin tidamtu Isua i pan ang u.

 

Jeremia’n “Gilead-ah thinghnai damdawi a awm lawm ni le? Chutah chuan tidamtu a awm na nge? Engati nge ka mite, ka fanu a hrisel theih loh?” tia lungngai taka a sawi ang mai hian “He kan ramah, Kohhranah, KTP-ah hian Lal Isua a awm lawm ni le? Chutah chuan tidamtu a awm na nge? Engati nge ka mite, ka fanu a hrisel theih loh” tih kan hlawh hlauh dah ange. Chuvangin, unau duh tak, kan damna, Krista hi pan ila, kan lungngaihna, manganna, thlaphanna leh kan buaina zawng zawng te min lo chhawkin min lo tidam dawn a ni. Tichuan, miten keimahniah tidamtu Isua hmel an lo hmu anga, tih damin an awm ve ang. Amah chu kan thlarau, kan taksa damna, kan Gilead Thinghnai Damdawi chu a ni e.

Lalpan a thu malsaawm rawh se. Amen

SERMON - Pathian hnena thilpek

 PATHIAN HNENA THILPEK

(Johana 3:16 & 17, 2 Korinth 9:7)

 

          Pathian hnena thilpek chungchang hi kan ngaithla fo tawh thin a, KTP inkhawmah erawh sawi hlawh lo pawl tak a ni awm e. Tun tumah hian sum leh pai chungchang chauh sawi lovin, Engvangin nge kan pek ang? Eng rilru puin nge kan pek ang? tih leh Pathian hian enge pe ila a duh ber? tih te sawi kan tum dawn a ni.

 

1.       Engvangin nge kan pek ang?: Pathian hian a mamawh avanga pe tur ni ta ila, a mamawh khawp kan phuhru thei ngut ange maw. Kan thilpek hmanga intung nung tur nit a se, ava rethei dawn em. Engkim siamtu leh engkim min petu leh a neitu tak tak zawk hian amamawh hran lo, 1 Chronicles 29:14-ah pawh “Thil zawng zawng hi i hnen atanga chhuak a ni a, i ta chu kan rawn pe leh mai che a ni si a.” tih kan hmu a ni. Chuvangin, engvangin nge kan pek ang tih chu a pawimawh hle a ni.

 

          Johana 3:16 & 17 kan chhiar ang khan “Pathianin khawvel a hmangaih em em a,” tihah khan a tawp mai lo. Chu min hmangaihna lantirna atan chuan thilpek a lo lang, “Chutichuan, a fapa mal neih chhun a pe a,….” tih kan hmuh kha. Kan hmangaihte chu thilpek kan chak thin a, kan chan ai ngei ngei pawh kan pe phal thin a ni lawmni? Kan nei emaw nei lo emaw kan hmangaih avang leh chumi lantirna atan chuan thil inpek hram kan duh thin a nih kha (V-Day-ah te pawh). Khawi iloah han kal ila, kan hmangaihte thilpek tur hawn hram kan duh thin. Chuvangin, Pathianin min hmangaih avangin a neih ro hlu ber pawh min pe, keini pawh hian amah kan hmangaih a nih chuan kan pe lo thei lo ang.

 

2.       Eng rilru puin nge kan pek ang?:  II Korinth 9:7 kan chhiarah khan “Mi tinin ui chung a pe lovin, pek loh theih loh anga ngaia pe hek lovin, an thinlunga an tum ang zelin pe theuh rawh se; Pathianin hlim taka petu a ni a hmangaih ni.” tih kan hmu a nih kha. KTP-ah hian pekna tur kan ngah lem lo. Regular taka kan thilpek chu Faith Promise hi a ni mai awm e. He kan faith promise pawh hi eng rilru puin nge kan pek thin? Thenkhat chu kan faith promise zat pawh hre lo, nu leh pa ten an peksak nawk nawk kan la awm bawk a. Pathian hnena thil pe-ah hian kan inngai lo emawni chu aww.. tih tur a awm fo. Kan thawh chhuah leh sum hmuh atangin kan chhut fo a, a dik reng mai. “Thawh chhuah a nei si lo a/Thawh chhuah ka la nei si lova” kan ti a, han tan tumna ik pawh kan nei lo a ang thin. Kan pek chhan leh kan pek tura aiin keimahni lam kan inen hmasa a, kan neih chuang bang atanga pek tum te pawh kan ang rum rum thin. Amaherawhchu, thawhchhuah nei lo inti si khan mahni mamawh leh duh zawngah chuan cheng tam tak kan hmang tho. Kan duh zawngah chuan “thawh chhuah ka nei si lova” kan ti leh duh chuang miah lo. Pathian hnena thilpek tur nu leh pa dil ngam lo khan a tuk zanin Bike/Scooty lei kan dil ngam tho. Pathian hnena thilpek kawngah kan rilru put dan a dik tawk lo a ni mai lawng maw? Tin, ni khata keimahni ei leh in, mamawh leh duh zawng, thawhnaw/Internet pack/Sikhar/Kuhva/Cigarettes etc atan thawh chhuah nei loin kan hman hi a pawisaa chhut pawhin a tlem hauh lo. Thla khatah phei chuan kan lo hmang hnem khawp mai. Chutiang zat keimahni tana kan hman thin laia Pathian tan Rs.200/100 lek pawh harsa kan tih tlat le? “I thawh tam ang u” tih zawnga kan sawi chuan a ni lo zawnga lo ngai kan awm ange. Mahse, Pathian chan leh ka chan hi han khaikhin ila, a inthlahrunawm viau ta ve ang, tan lak deuh kan ngai lawng maw?

 

          Faith Promise lakkhawm aiin Tui Bill khawn a nuam zawk” kan hruaituten an tih fiam zeuh te hian kan rilru put hmang thui tak a lang. Tin, Pathian hnena thilpek hi rilrua a lan deuh emaw phurna emaw chhungril lam atanga lan avanga pek tum te pawh an awm a ni awm e. Chutiang rilru pu kan awm a nih chuan hei hi kan ngaihtuah ngai em? Electric Bill, Tui Bill, Internet Bill etc te hi phur vang te, rilrua a lan tlat avang tein em ni kan pek thin. Pek tur a ni tih leh kan pek chhan tur kan hria a, kan pe mai thin. Pathian hnena thilpek hi amah chibai bukna a ni tih hria ila, chutiang rilru kan pu a nih chuan ui hauh lovin, hlim takin kan pe ngei ang.

 

3.       Pathian hian enge pe ila a duh ber?: Pathian hian kan thil neih pawisa leh thil dang kan pek hian a lawm em em ang tih a rin theih. Chu ai maha a lawmna tifamkimtu chu kan nun, keimahni ngei kan inpekna hi a ni. Pathianin, a fapa neih chhun min pekna chhan chu ama tana kan nun theihna turin a ni. Matthaia 16:26-ah pawh “A nih loh leh, miin a nun aiah engnge a pek ang?” tih kan hmu a. Pathian kan pek theih hlu ber leh sang ber, Amah pawhin a duh ber chu kan nun kan pek hi a ni. I bialnu/bialpa zinin “enge ka lo hawn ang che?” A tih pawhin thil hlu leh mawi tak tak aiin “Nangmah kha” I tih fo kha.

 

          Hla siamtu chuan Confi takin “Kei aia hmangaihtu che an awm lo” ati ngam ngat a ni. “Kei aia hmangaihtu che an awm lo” a tih theihna chhan hi kan ngaihtuah ngai em?. Heti hian kan hmu a nih kha- Ka thilsiam zinga lungdum ber, Ka hmangaihna partlan thin; Hmelma anka i hai em ni? Engan nge maw sual a min tluksan le? Ka dawnin ka ngaingam thei lo, Kumtluang a fam dairial chang tur; Chhandamna kawng dang awm silo, I tan a fam ka chan mai loh chuan. Aw..aw, ana e, min hersan hi, I sual man tuarin Kalvariah ka thi a; Chhandamna kawng ka hawng leh ta, Ka thisenin ka tlan che a; Lo kir rawh i tlantu hnenah, Kei aia hmangaihtu che an awm lo.” Min phatsantu, kei aia midang thlang zawktu chunga kan rilru put dan nena khaikhin chuan heti emm a min hmangaihtu hian “Kei aia hmangaihtu che an awm lo” confi taka tingam tur chu a ni. Hetiang khawpa min hmangaihtu hian kan thil neih aiin keimahni ngei hi a duh zawk ngei ang.

  

Tlangkawmna: Pathian hnena thilpek hi ka hmangaihna lantirna leh chibai kan bukna a ni a. Chuvangin, ui lovin, hlim takin I pe ang u. Chutiang zelin, kan hmangaihte laka kan duh ber chu anmahni anih ang hian min hmangaihtu hi keimahni ngei inpein a rawng I bawl ang u. KHB 591-ah chuan- A hnenah ka nun ka hlân ang a, A hman atan ka inpe ang; Ka neih eng pawh chân dâwn mah ila, Lâwm chungin a rawng ka bâwl fan ang.”  a tih kha. Lalpan a thu malsawm rawh se.

 

SERMON - Kraws kawng

KRAWS KAWNG

(Marka 8:34&35, II Tim 2:2&3)

 

            “Kraws kawng zawh” tih te, “Mahni hrehawm pawisa lova kraws pua zui” tih te leh “Krista Sipai tha tak anga hrehawm tuar” tih thu te hi thusawi chakawm lo tak leh a ngaithlatu tan pawha ngaihthlak chakawm lo tak a ni awm e. Amaherawhchu, chu kawng chu Vanram kan panna kawng, kan zawh ngei ngai a ni a, a pawimawh em em si a ni. A sawitu hian ka nunpui tlemin, Krista avanga hrehawm ka tawrh sawi tur ka nei lo hle tih ka hria, a huphurhawm hle a ni. Mahse, vanneihna deuh ka neih chu ka hmel hi hrehawm tuar chak hmel tak a lo ni a. Hrehawm tuarchhuak zo hlim hlawt hmel te pawh ka puin ka hria a, chu erawh inchhuanna tur pakhat mah a awm lo a ni.

 

1. Hrehawm tuar chunga Kraws kawng zawh: II Timothea 2:2&3 kan chhiar tak kha William Barclay-a chuan “Khatih laia Rome Sipai ten beihpui an thlaka an thawhrim hunlai, Rome-in sipai a neih that hun lai tak, inkhuahkhirhna pawh a khauh lai tak ang takin Paula khan Timothea hnenah pawh a hrilh a. Hrehawm tuar tur ngawt ni lovin Sipa \ha tak angin hrehawm mi tuarpui rawh a tikher a ni.” A ti a. Sipai \ha dinhmun tlem han tarlang ila-

 

(1)   Soldier Conditioned is to Obedience - Krista thupek chu thuawih takin, ihe lovin \ha taka zawm tur a ni - An zawm loh chuan hremna an hmu nghal \hin.

(2)   Soldier Service is to Sacrifice – Inpumpekna, Sipaia chhawrtu/Thlangtu thu thua awm tura intukluhna - Rawngbawlnaa inhlan vek hi a ngai a ni.

(3)  Training \ha tak an nei - Thununna hnuaiah an awm a ngai, Training an zawh ngei ngei a ngai bawk, Training zo loin Sipai a nih theih loh.

(4) Chhuanlam a awm lo, tih tura tih chu tih tur a ni mai- Zawh kawna ang maia vuai cha, awm ngiai ngiai chu medical pension an la thuai \hin a ni.

(5) Thupek a tawp thleng zawm pumhlum tur - Kristiante chu thih thlenga rinawm tur kan ni.

(6) Kal dan inang an nei \hin. Uniform, kalphung leh a dangte. - Kristian maltlat tlat a him lo.

 

            Sipai \ha ni tur chuan heng kan sawi te hi kan zawma kan tihhlawhtlin angai. Harsain hrehawm mahse, Isua Krista Sipai \ha ni tur chuan kan tihhlawhtlin angai a ni. Keimahni duh dan ni lovin Sipaia min thlangtu duh dan kan zawm angai a, Hrehawm tam tak tuar tur a awm ang, chung hrehawm leh harsatna hrang hrang te tuar chungin Kraws kawng kan zawh a ngai a ni.

 

2. Mahni hrehawm pawisa lova Kraws kawng zawh: Mahni hrehawm pawisa lovin Kraws pu chunga Isua zui tur kan ni: Kraws put hi a nuam lo a.  Pathian thu Marka 8:34 kan chhiar ang khan “Tu pawhin mi zui a duh chuan, mahni hrehawm pawisa lovin, a kraws puin mi zui rawh se.” tih kan hmu a. Helai thu hi KJV-ah chuan “…let him deny himself, and take up hi cross, and follw me” tiin ziak a ni a. Tunlai thalaite chuan kan hre fiah zawk ngei ang. “Mahni hrehawm pawisa lo” ni mai lovin, “Mahni inphatin emaw mahni duh dan ngei pawh dodalin” ti te pawhin a sawi theih awm e. Chu chuan Lal Isua zui tur chuan keimahni lama harsatna leh hrehawmna te, chhuan lam kan neih \hinte dah \ha a Kraws pua a ni.  Mimal tin hian hrehawmna kan nei vek a. Kan hrehawm tawrh theihna pawh a inang lo a, hrehawm tuar chak hmel fu fu an awm a, tuar zuau hmel tak tak pawh an kan awm awm e. Pawn lama land an erawh a ni hauh lo.  

 

Tunlaiah mahni hi kan indah pawimawh lehzual ta hle mai. Kan hlawkna tur kan chan aichuan Pathian a hnung zawka dah kan hreh ta lo. Kan tawrh leh hrehawmna tur phei chuan Kraws kawng kan zawh peih lo a ni ber. Chhuanlam kan siam awl em em a, kan taksa nawm lohna \hen khat kan duh zawng thildang kan tihpui theih tho te pawh Inkhawm leh activity dangah chuan chhuanlam atana hman mai a awl \hin. A chang hi chuan hrehawm hi kan hlau mah mah thin ni te hian a hriat \hin. Kan inenfiah a duhawm hle. Kan Pathian hian mahni aia amah dah pawimawh hmasa turin min duh a, kan duhna te leh kan ngaih dan aiin amah ngaipawimawh zawk turin min duh a, chutiang chuan keimahni hrehawmna tur pawh pawisa lova nitin a Kraws pua zui turin turin min ko a ni.

 

3. Tap chung pawhin Kraws kawng zawh tur kan ni: Eng ang harsatna leh hrehawmna pawh tawk ila, chhel taka Kraws pua amah kan zui tlat a pawimawh. Mitin hian Lungngaihna kan nei vek a, retheihna, rualawhna, chhungkaw harsatna, nupa nuna harsatna, Nulat tlangval kawnga harsatna adt. Hei hi khawvel nihphung a ni ve reng bawk a, kan hmachhawn dan erawh a inang lo fo \hin. Heng avangte hian \awng\ai pawh harsa tih chang te, inkhawm leh activity danga tel chak reng reng lohna te neih a awl hle. Mahse, Pathian lam hawi tlat a Kraws kan put hram hram kha kan tih tur a ni. Mi tam tak ten chu hrehawmna leh harsatna chu paltlang zo lovin, khawvelah a chhawkna an zawnga, an boral phah \hin. Mi tam takin chutiang harsatna tlansan leh tihbona nia ngaiin anmahni nunna ngei pawh an la bawk a, a pawi takzet a ni. Hei hi a Pathian thu lo a, Bible zirtirna a ni lo tih kan hriat reng a pawimawh.

 

Lal David chanchin hi kan hre thin, Lal ropui tak a nihna phenah hian harsatna leh lungngaihna a tawh zozai te hi kan hmuh hmaih ka ring lo, khang harsatna leh lungngaihna te avang khan a \ap fova, (Davida \ah hla pawh kan sak kha) mahse \ap chung pawhin Kraws kawng a zawh hram hrama, a zawh chhuak tiin kan sawi thei awm e. |henkhat han tarlang ila-


1)      Bethsebi nena a fa hmasa a dam loh khan a damna turin Pathian a ngen chiam a, Chaw a nghei a, zankhuain leiah a mu a, a \ap a, ni 7 chhung ngawt a dil a mahse, a hlawhtling lo – Mahse, a vui lo a, Pathian a dem hek lo, a tho a, Lalpa Inah a kal a, Pathian chibai a buk. II Sam 12

 

2)      A fapa Amnona’n a farnu Tamari a pawngsual a, a unaupa Absaloma thinrimin phuba lain a unaupa Amnona a that – Davidan a hriat khan, a tho a, a silhfen a pawt thler a, leiah a mu a. Lal Davida rilru hah tur leh hrehawm tur zia ngaihtuah hian hetiang em em a a chunga lo thleng hi Pathian sawichhiatna tham a tling. Mahse, chutiang khawpa harsatna leh hrehawmna a tawk chung pawhin a Pathianah a rinawm. II Sam 13

 

3)      A fapa Absaloman a phiar ru, Davida Lal thutthleng chhuhsak tumin mi tam tak a hmin a, Davida leh a ho te Absaloma hlauin Jerusalem atangin an ral tlan – A ram \ahin an \ap a. Davida chu Olive tlang chhohnaah chuan a lawn chhova, chhoh pah chuan a \ap zel a, a hnena mi zawng zawngte pawh \ap chung zelin an chho a ni. Ama fapa ngeiin phairruin a nunna hial lak tumin a um a ni si a. II Sam 15 - A hmangaih a fapa chet dan avanga Davida rilru nat dan tur hi sawifiah thiam a har ngawt mai. Mahse, chung zawng zawng chu tuarin Pathian lam a en tlata, a chunga thil \ha lo leh harsatna lo thleng pawh Pathian remruatah a ngai vek thei a ni.

 

Davida harsatna tawh te, \ahna leh lungngaihna a tawh te han thlir phei chuan keinin harsatna leh hrehawmna ka tawk kan tih ve te chu engmah reng a lo ni lo. Hetiang khawpa harsa tawka a \ah tlawk tlawk lai pawhin Pathian lam a en tlat a. Hrehawm tuar leh \ap chung pawhin Kraws kawng a zawh tlat a ni kan ti thei awm e. Heti chung hian Pathian \hatzia leh ropuizia te, Pathianin min hmangaihzia te, Pathian chu engkim thaw thei tawh phawtin fak tur a nihzia te hla tam tak a phuah hial zawk a, Sam ziaka chung a hla te chu kan hmu a, kan chhiar fo \hin a nih hi.

 

Sipai \ha chuan mahni duh dan leh hmam\hatna tur aiin Sipaia thlangtu duh danin a nung zawk \hin a, a nunna hialin tuar dawn mahse thupek a zawm \hin. Harsatna leh hrehawmna lothleng mahse, chumi paltlang thei turin a inbuatsaih \hin a, chhel taka a beih hram hram avangin hnehna a chang \hin a ni. Kan nunah hian harsatna lian tak kan lo tawk tawh emaw kan tawk mek emaw a nih pawhin chhel takin tuar ila, Pathian lam I hawi tlat ang u. Midang tumah hrilh ngam loh khawpa thuruk leh min tinatu kan nei a nih pawhin he Kraws kawng hi zawh hram hram ila. Vanram kan thlen hunah chuan kan hrehawmna leh harsatna mittui te chu Isuan min lo hrukfai sak tawh dawn a ni. Chu hun chu a nghahhlelhawm \hin ti rawh u. Kei mi chak lo ngei pawh hi Pathian hnenah ka vui lek lek \hin, ka mualpho lek lek chang a awm a, chu harsatna leh beidawnna chu tuar chhuak zo dawn lo a inhriana hial ka neih chang a awm. Chutiang hunah chuan “Engati bik nge Lalpa” tih mai a awl \hin. Chutiang taka harsatna tawk pawh kan awm ka ring, hrehawmin harsa mah se |ap chung pawhin Kraws kawng I zawh zel ang u.

 

Lalpan a thu malsawm rawh se.

 

SERMON - Tun hi intihchak hun a ni

 TUN HI INTIHCHAK HUN A NI

(I Samulea 30:1-6)

 

            Intichak tih awmzia chu tithatho (encourage) tithar leh, chawk harh leh (refresh) tihna te pawh a ni awm e. Tunlai thil awmzia kan hria a, kan la hriat ngai loh thil thleng mak tak tak leh mi thawng tak tak chhiatna te kan tawk ta fo mai. Tin, rilru hahna leh lungngaihna (depression) nei kan tam ta hle mai. Chuvangin, Pathiana intihchakna tur tam tak kan neih ngei a rinawm. Chutianga kan intihchakna tur thenkhat sawi kan tum dawn a ni.

 

1.       Thih thut thutna atam avangin tun hi intihchak hun a ni: Natna laka invenna (Vaccine) kan mithiam ten an siam chhuak a, a tam zawk hi chu chutianga invenna la tawh kan nih ngei a rinawm. Mahse, invenna (vaccine) awm miah lo leh kan mi thiamte pawhin an la hmuh chhuah hauh loh chu, nat lawk awm lova thih thutna hi a ni awm e. Tunlaia min timangang leh tithlabar em emtu chu he natlawk awm lova thih thut thutna hi a ni awm e. Mi tam tak chu ruihhlo an khawih avang a hetiang tawng an awm laiin ruihhlo khawih ngai lo leh hrisel tha tak ni a kan ngaih te pawh an thi ta thut thut mai! Kan khawvel chhiat tawh em vang te pawh a ni mahna. Tin, kan nunna hi a tlo loin a rei lo hle Jakoba 4:14 ah chuan “Innunna chu engnge ni? Chhum rei lo te lo langa ral leh ta mai thin ang hi a ni si a” tih kan hmu. Chutiang khawpa nunna tlo lo nei chu kan ni. Thihna hi kan chunga thleng vek tur a ni a, natna vang emaw natna nei chuang lo pawhin thi thut thei kan nih avang hian kan nun kan fimkhur a, Pathian tawk tura kan inrin reng a pawimawh a ni. He thih thutna lak atang hian lo inveng thei lo mah ila, chutiang tawk thei reng tur chuan kan nun hi kan buatsaih renga Pathianah kan intihchak reng a tul a ni. Engtik nge ka hun a thlen dawn kan hriat loh avngin kan nun i fimkhur ang u. Tunlai thil awmzia thlirin Tun hi thih thutna atam avanga intihchakna hun tha ber a ni.

 

            Tin, tunlaiah hian kan damrei lo ta hle mai. ‘Nikum (2022) khan Aizawl Veng Pakhata thlanmualah hian ka kal a, Kum 2011 – 2021 chhunga thi te list leh kumzat an lo tar vek mai a. Hemi kum 10 chhung a mitthi te kum chawhrual hi kum 53 chauh a ni.’ Henga thalai tak leh kum naupang te te thi tam zawk te hi mipa te kan ni tlangpui lehnghal a. Kan dam rei loh chhan tam ber pawh ruihhlo vang a ni kan ti thei awm e. Chuvangin, kan inenfiaha kan insiamthat a duhawm hle a ni.

 

2.       Tun hi Mipa te kan intihchak hun a ni: Khawvela miropui leh mithiam bik kan tih te, kan hriat ve phak chinah Mizo zinga mithiam hmasa leh mi ropui kan neih hmasak te kha a tam zawk chu mipa te an ni awm e. Mizorma Census hi han thlir ila, 2011 thleng khan Mipa an tam zawk zel a, tunah chuan mipa te hian hmeichhiate hi kan zat ta lo. Tunhnaia kumtin a mitthi zatah pawh mipa te kan sang zawk chho ta par par mai, 2021 ah pawh khan mitthi zawng zawng hmun 3 a thena hmun 2 deuh thaw chu mipa kan ni, kan inenfiah a tul hle awm e. Tin, Pathian pawhin Hmeichhiate aiin mipa teah thiltihtheihna leh chakna thahrui a dah tam zawk a,  Hmeichhiate aia chungnung leh awm khauh zawkin mipa te hi a siam a ni. Chu chu kan nihphung tura Pathian min siam dan a ni tih Bible atang pawhin kan hmu (I Kor 11:7 ah chuan Mipa chu Pathian anpui leh ropuina a nih thu leh Hmeichhia erawh chu mipa ropuina a nih thu kan hmu). Tin, kan Society-ah pawh tunhma atangin Hmeichhiate chu Mipa te enkawl tur, Mipate thlazar hnuaia awm thin an nih kha.

            Amaherawhchu, hun a lokal zel a, Hmeichhia te hian hma an sawn ta viau nge mipa te hian kan hum kan luah zo ta lo zawk? Kawng tam takah Hmeichhia an chungnung zawk ta emaw tih tur a ni. Sawrkar hna a ni emaw Zirna kawngah emaw pawh Mipa te tluk loh an ni ta fo mai. Tunlai thalai te zingah hian Tlangval mahni inchawm thei aiin Nula mahni inchawm thei kan tam tawh zawk hialin a rinawm. Tlangval, chhungte thawh chhuah hmanga Bike nalh tak tak nei, chak tak taka tlan fua fua, Bike man thawhchhuah chu sawi loh mahni tlanna tur Petrol man takngial pawh thawk chhuak lo kan tam ta. Tin, chhungte thawh chhuah sa pawh a ruk a rala lo chheprelh duh, veng reng ngai te pawh kan awm hial awm e. Kan nula te zingah hian Two Wheeler nei tam tak an awm, tlangval te ang lo takin nula te hi chu mahni thawhchhuah ngei a lei an ni deuh fur. Nula ten Petrol Pump ah a tanky full a an thun pap pap lain tlang val tam tak chuan Rs.100/150 man kan thun thei tawk a, kan la thawveng viau zui lehnghal emaw ni. A tha lo lamah hmeichhiate aiin kan sang char char tih theih a ni a, ruihhlo avanga harsatna tawk pawh a tam zawk mipa te kan ni a, a kum telin hmeichhia aia mipa kan thih tamna rate a sang tual tual mai bawk si. Hetiang reng a nih chuan kan ram, kan hnam pawhin ala tuar ngei ang. A hnam ang pawha inenfiahna tham a tling ta.

 

Tin, kan nula tam tak pasal nei loa rei tak tak nula te pawh hi Mipa te thiam loh a nihna chen a awm. A chhan ni theia lang chu, Mipa te hi innghahna tlak kan tam tak loh em vang a ni thei mai lawng maw? Tunhma deuha tawngkam lar tak “A fel a nia, Thiani nang nei rawh” tih tur tlangval kan vang ta telh telh niin a lang. Tin, Makpa atana itawm tlangval kan vang ta te pawh a ni a nge! Sawi tur tam tak ala awm. Chuvangin, tunlaia kan nun dan han thlir hian Mipa te hian tan lak kan ngai takzet a ni. Hawh u, I inenfiah ila, kan tlai hma ngei hian I insiamthain i intichak ang u, tun hi intihchakna atana hun tha ber a ni.

 

3.       Depression nei te tan tun hi intihchak hun a ni: Tunlai Thalaite zingah hian rilru lam harsatna, ‘Depression’ kan tih hi a mikhual lo hle mai. Kan chungah harsatna leh kan rin loh lam thil lo thleng a awmin ‘ka depress’ kan ti mai thin a, a tur ve renga ngaihna kan nei ta emawni chu aw? a tih theih. Depression chu ‘Nguina emaw pawt hniam’ emaw tihna mai a ni a, engemaw avanga kan han ngui deuh pawh hi ‘depress’ chu a nih rualin kan nunphung, kan rilru hawi lam leh miziaah nghawng a neih lem loh chuan ‘depression’ a chhiar a ni lem lo. Rilru lam daktawrte chuan hetiang hi mihring nunphung ve reng a ni, an ti.

 

Mithiamte chuan, Depression hi natna tlanglawn tak, enkawl a tih dam theih niin an sawi a, enkawl loh emaw ngaihsak loh emaw chuan thihna hial thlen thei a nih avangin palzam mai mai emaw chi a ni lo an ti a ni. Tunlai hunah hian kan nuna harsatna kan tawh emaw kan nunphungah tluan lohna riau emaw kan hna leh zirna kawngah emaw pawh hlawhchhamna emaw kan tawh chang hian kan rilru chu nasa takin a shock ngei ang. Chutiang hunah chuan Depression nei nghal tura inngai leh depress ta viaua inngaihna hi kan nei lian ta mah mah em aw a tih theih. A nihna takah chuan heng te hi khawvela kan awm chhung chuan kan nuna thleng tur leh thleng thei reng a ni tih kan hriat a pawimawh, hei hi khawvel nihphung ‘nature’ a ni. Mithiam ten natna chikhat a ni e an tih avanga ho te teah depression neih tum nghal ringawt, mahni infuih leh intihchak tumna pawh awm lo, chhia leh tha hriatna hmang thei lova inngaihna kan nei ngawt hian kan nun hi a siam tha lova, kan nun tichhetu a ni thei tih kan hriat a pawimawh.

 

            Mithiam ten depression hi natna chikhat a ni, thihpui hial theih a ni ti mahse kan Bible hian chu lam zawng chuan min zirtir pawhin a lang lo. Lal Isua zui tur phei chuan ‘mahni hrehawm pawisa lova nitin a kraws pua zui turin min ti a’, ringtu nun kawngah hian harsatna leh hrehawmna pawh tawk mah ila, amah nitina zui turin min ti zawk a ni. Tin, thawkrim leh phurrit phur zawng zawng pawh a hnen pana anin a lo chawlhtir tur thu min hrilh zawk a ni. Amah Lal Isua ngei pawh kha lungngaihna nasa tak tuar, a thlan thisen anga far hial khawpa lungngaiin a awm a ni. Matthaia 26:38-ah pawh “Ka rilru a lungngai em em a, thihna khawp hial a ni” tih kan hmu, heti ema lungngaihna nasa hi kan tawk hauh lovang. Mahse, heti chung hian depression a neih kan hre lo, kha tiang hunah pawh khan a chunga lo thleng tur a piang chu ‘i thu ni zawk rawh se’ tiin Pathian hnenah a thlen mai zawk a ni. Keini hian Isua tawrh ang chen lungngaihna hi kan la tawrh ka ring lo. Kan nuna harsatna leh lungngaihna kan tawh chang pawhin depress tum mai lovin Lal Isua pan turin intichak ila, kan manganna leh kan harsatna te a hnen thlen zawk ila, a hnen kan pan phawt chuan Depression avangin kan nunna hlu tak hi kan la hauh lovang.

 

            Chuvangin, eng ang harsatna leh lungngaihna pawh tawk ila, depression avangin vawi tam lo buai tawh thin pawh ni ila. Lal Isua hnen i pan ang u. Tun hi Depression nei te tan intihchak hun a ni. Sam 55:22-ah chuan “I rit phurh chu Lalpa chungah nghat la, tichuan anin a tichak ang che” tih kan hmu a ni.

 

I Samuela ziak kan chhiarah khan David leh a sipaite kha Philistia mite ruala Israel-te bei turin an thawk chhuak a ni tih an hriat veleh khan Amalek-ho chuan Ziklag khuaa nunauho leh an thil neih thate chu an la bo vek a, Ziklag khua chu an hal ta a ni. A sipaite chu an lungchhia a, an thinrim bawk a, an hotupa Davida lakah an thinura, hel mai tur khawpin an awm a, a chunga phuba laka kutthlak pawh an duh hial a ni; mahse, chutiang din hmun khirhkhan leh harsa taka a awm lai pawh chuan Davida khan belh tur leh Pan tur dik a hre tlat a. Mite thinrim avanga ama nunna ngei pawhin tuar thei dinhmuna a din lai khan a Pathian, Lalpaah chuan a intichak a ni tih kan hmu. Hei hian taksa chauh leh rilru hah ber lai pawha Lalpa chakna lak fo a pawimawhzia min kawh hmuh a ni.

Tunlai thil awmzia kan hria, thihna mak tak tak a thlen thut thut lai hian ka chunga thleng ve thei reng a ni tih hriain eng hunah pawh Pathian tawk turin inpeih reng ila, Mipa ten insiamthat kan ngaihna laiah insiamthain Pathianah intihchak ila, eng anga hatsatna leh rilru hahna (depression) pawh nei mah ila khawvel thiamna leh khawvel lam thil thlir lovin Pathianah I intichak ang u. Tun hi intihchakna hun a ni. Lalpan a thu malsawm rawn se.

SERMON - Duhthlanna

 

DUHTHLANNA

(Deut. 30:19 Johana 3:14,15)

 

Duhthlanna kan tih hian, hetia kan ngaihtuaha “Hrem hmun aiin Van ramah ka kal duh” “Vanram ka thlang zawk” kan tih ngawt hi a ni lova, kan sawi leh kan ngaihtuahna a kan duh zawk kan thlan avang ringawtin kan kal ngawt dawn lo, Vanram kal duh te kawng kan zawha chu kan duhthlanna tipuitling tura kan tihna tak kha DUHTHLANNA kan tih chu a ni awm e.

 

1.         Duhthlan theihna kan neih hi Pathian hmangaihna avang a ni:

         “Pathianin chuti taka min hmangaih a nih chuan duhthlan buai ngai loin Amah thlang lo thei lo in engati nge min siam mai loh?” Tih zawhna hi a awm ve fo thin. Kan hmangaih tak te chu tihluih emaw tihnat emaw kan duh lo ang hian Pathian pawhin min hmangaih avangin zalenna hlu tak min pe a ni. Duh kan thlan theih lohna hmunah chuan kan zalen lova, ramri khamsak leh phuarin kan awm thin. Hmangaihtuin a hmangaihin a duh thu ngeia a hmangaih let tluka hlu a awm lova, a duhthlanna ni lova inhmangaihtir chuan hlutna a nei lo thin. Kan inhmangaih luihtir te nena len dun chu tu tanmah a nuamin a rinawm loh.

 

Lengzem hla pakhat chuan “Awle I lungdumtu ngei chu, Suihlung siin va pawm ta la, ka hmangaihna avang che hian, Hlim ten I len chuan lawm zel tange” a ti a. Kha a hmangaih khan a duhthlan ngeia a hlimna hmun tur nia a hriat apan kha a duhpui a, a hmangaih a hlim phawt chuan a ni chu hrehawm mah se pawi a ti lo zawk a, a hmngaih hlimna kha atan chuan a lawman a ni zawk. (Min duh lo mah la, tuman an nei awm bik lo che emawi tih nen chuan a inang lo) Chu aim aha thuk zawka min hmangaih avang chuan duhthlan theihna zalen tak hi Pathianin min pe a ni.

 

3.         Kan duhthlan rah kan la seng dawn:

          Duhthlanna kan siam apiangin kan hma lam hunah nghawng a nei ngei dawn tih kan hriat hmasak a pawimawh hle a; Nghawng duhawm lo tak- Inchhirna tur anih loh lehHlimna tur – a khawi emaw zawk zawk chu a lo in her thei tih hi phat rual a nilo. Vawiinah hian Isua lam tang turin duhthlanna kan siam anih chuan, Ni Kin hunah Chatuan Nunna kan nei dawn tih hi Thu Dik awmsa a ni. Duhthlan theihnaah hian kan duh leh Ruihhlo kan khawih thei a, kan duh leh kan hnawl thei bawk. Duh leh thil kan ru thei a, kan duh leh kan ru lo thei bawk. Thlemtu chu awm thin mahse tuman kan duh lo pui chu min ti lui thei chuang lo a ni. Kan nuna Thu tlukna tawp khawk siamtu chu keimahni kan ni tho tho a ni. Lalpan duhthlan theihna min pek hi, keimahni ngeiin kan siam tur a ni a, tuman he ZIA kan neih hi min chhuh sak thei lo. Min siamtu Pathian meuh pawhin he kan duhthlan theihna hi mi laksak a tum lo a ni. Chuvangin, kan duhthlanna avanga nghawng tha lo a lo inher a nih pawh in, midang te kan demin kan mawhpuh thei lovang.

 

Hebrai 11:24,25-ah chuan “Rinnain Mosia chuan a lo puitlin hnu khan Pharoa fanua fapaa vuah a duh lova; rei lo tea tan sual nawmna hlimpui ai chuan Pathian mite nena tih duhdah tuar a thlang ta zawk a” tih kan hmu a. Mosian khawvel ropuina, hausakna leh nawmna tam tak aia Pathian a thlan avangin ‘Hruaitu Ropui’ tia koh niin chatuan nunna hlu tak a chang a ni. He a duh thlan rahah hian a inchhir a rin awm loh.

Matthaia 27 kan chhiar chuan Juda Inkariotan Lal Isua aia Tangka sum a thlan zawk avanga a rah a seng chungchang kan hmu. “Mi thiam thisen ka mantir kha thil ka lo tisual a ni” tia inchhirin a sum lo lak tawh kha rawn la let leh mahse Puithiam lal te leh upate khan an lo dawng duh tawh hauh lo, tangka chu hmun thianghlimah chuan a paih luta, a kal bo va, ava inawk hlum ta ngawt a nih kha. Tin, kha a tangka pawh kha “hei hi thawhlawm bawma dah a thiang love, thisen man a ni si a” an ti a, mikhual te phumna turin belvawtu hmun chu a lei ta ngawt a nih kha, chu hmun lah chu ‘thisen hmun’ an la ti lehnghal. Juda Iskariotan Isua aia Sum a thlan rah a seng a, a inchhira, awmzia a awm tawh si lo, a duhthlan rah a seng a ni.

 

Keini pawh hian kan duhthlan rah chu kan seng ngei dawn a ni. Chumi hunah chuan kan tan inchhirin awmzia a nei tawh lovang. Chuvangin, duhthlan theihna hun tha kan neih lai hian kan inngaihtuah chiah a duhawm hle mai.

 

4.         Pathianin duhsak takin duhthlan tur min hrilh:

Deuteronomy 30:19 kan chhiarah khan “In hmaah nunna leh thihna, malsawmna leh anchhia ka dah tih tunah hian in chungchang thua hretu atan lei leh van ka ko a ni; chutichuan, nunna chu thlang rawh u, in nun theih nan, nangni leh inthlah te nen” tih kan hmu a. Pathian hian min hmangaih em avang hian duhthlan tur zalen tak min pe mahse kan nat leh hrehawm a hlauh avangin duhsak takin kan thlan zawk tur min la kawh hmuh lawm lawm a ni. Heti chung pawha Amah kan la thlang duh lo a nih chuan kan Pathian rilru pawh a na ngawtin a rinawm.

 

Pathian hian mihringte hi kawng hnih min chhawpsak zar zar a. Kawng thumna a awm lo. Malsawmna leh Ân chhia, Nunna leh Thihna, zawm leh zawm loh..etc. Chu kawng hnihah chuan duh thlanna dik kan siam theihnan min kawh hmuhtu atan amah bawkin min zirtir ṭhin. Kawng dik, duhthlanna dik leh ṭha zawk kan thlan theihnan a châng chuan tawrhna, harsatna, buaina, natna ten min thunun chang a awm bawk ṭhin. Heng zawng zawng hi min hmangaih vang a ni a ni tih kan hriat thiam a duhawm hle..... “Nunna chu thlangrawh u, in nun theih nan, nangni leh inthlahte nen;” tiin min umzui lawm lawm a ni.

 

Numbers 21:9 ah chuan “Mosian dâr rûl a siam a, banah a khai a; tin, heti hi a ni a, rûl chuk a piangin dâr rûl chu an enin an dam zel a” tih kan hmu a, Israel fate Rul chukna mi hmanga an thih zawih zawih laiin Pathianin Mosia hnenah Dar rul siam turin a ti a, chu damna dâr rûl khai kan en duh apiang chu an dam zel a ni. Chutiang bawkin Johana 3:14,15 kan chhiar ang khan, kan damna turin Pathianin a fapa mal neih chhun Isua Krista chu krawsah min khai kan sak a. Amah chu khawvel thil dang zawng zawng aia kan thlan chuan chatuan nunna min pe dawn a ni tih chiang takin min hrilh a ni. Chu kan tana tuar Isua Krista chu kan en duh leh duh loh chu kan duhthlana a ni thung a ni.

 

Min hmangaiha kan tana a tuarna Kraws hmuchiang a, Duhthlanna dik, Krista thlangtute chuan-

Isua neih ka duh zawk – Ro hlu ber aiin, Lei sum zawng neih aiin, Ram leh In aiin, Chawimawina aiin, Hmingthanna aiin, Thil dang zawng aiin tiin Isua an lo thlang zawk thin a ni.

 

Lalpan a thu malsawm rawh se.

ARTICLE - Thil tha ti tura siam

 

THIL THA TI TURA SIAM

(Feb 16 KTP Day Pual)

 

            Thil kan siam reng reng hi a hmanna tura hman theih loh leh hman tlak loh a nih chuan awmzia a awm thin lo. Chenna atan In kan sa a, ni leh ruah laka kan himnan a chung tha takin kan chih bawk thin. Amaherawhchu, kan insak chu chenna tlak loh emaw nisa leh ruak sur laka a him si loh chuan chu in chu chenna tlak loh a ni ang. Kan siam chhan ang a ni dawn ta lo tihna a nih chu. Chutiang bawkin mihringte hi Pathianin thil tha ti tura a siam kan ni a, min siam chhan ang kan ni lo emaw kan ti lo emaw a nih chuan Pathian tan hman tlak loh leh a siam chhan anga awm lo kan ni tihna a ni.

 

            Khawvelah kan pianga, enge kan dam chhan ni a, enge kan pian ve na chhan tih thu hi khawvel hian a hrilhfiah zo lo. Dam chhan kan zawng a, kan dam chhan ni a kan hriatte kan chhan niah emaw chuan chhe ta vek leh khawvela awm ve na chhan nei lo hialah kan inngai a, mi tam tak ten an nunna hlu tak an lak phah hial reng a ni. Chutiang mi chu KTP member pawh tam tak kan awm tawh a, Pathian min siam chhan hre lovin kan thian duh tak ten mual min liamsan tawh a, min liamsan mek zel bawk a, a lungchhiatthlak takzet a ni.

 

            Kan duh zawng leh kan hlimna te hi kan dam chhan emaw tih a awl hle. Kan dam chhan emaw tiin chu lamah chuan nasa takin kan tlan a, hlimna zawngin theih tawp chhuahin kan hmanhlel a ni ber a. Chuvangin, a chhia a tha pawh thliar hrang hman loin hlimna kan zawng fo a, hlim kan tumna lamah kan lungngai leh si thin. Eng ti tura siam nge kan nih? Engvanga dama la awm nge kan nih? Enge kan dam chhan ber chu ni ta ang? tih te hi ngun taka kan ngaihtuah fo a duhawm hle mai. Mahni nuam tih zawng apianga tlan turte, mahni hlimna zawnga tlan tur te a siam kan ni lova. Thil tha ti tura siam mai kan ni tih hi kan ngaihtuah a kan pawm a duhawm hle. Pathian min siam chhan ang hian awm ila, min siam chhan ang taka thil tha tih tum ila, chutiang kan tih phawt chuan kan zawn ngai lovin Pathian hian hlimna leh lungawina min pe ngei ang tih hi ringhlel lovang u.

 

            Pathian hruainain 2023 KTP Day pawh kan lo thleng leh dawn ta reng mai. He hun hi kan insiamtharna hun ni se, kan Pathian thu innghahna Ephesi 2:10 thute hre rengin a zawmtu nih I tum thar ang u. KTP Member te hian he kan Rising Day lo thleng tur pual hian Pathian tan inpekna thar nei ila, “Thil tha ti tura siam” kan nih ang takin kan phak tawk theuhah thil tha tih I tum thar theuh ang u.

SERMON - I ram lo thleng rawh se

 I RAM LO THLENG RAWH SE

(Matthaia 6:10, Thupuan 12:10)

 

            Thuthlunghlui ata tawh Israel fate khan Pathian ram beiseina lian tak an lo nei tawh a, an beisei dan ang erawh chuan Pathian Lal ram a lo thleng lem lotih kan hre thei awm e. Mizo Kristian teah pawh Pathian ram beiseina hi tunhma atang tawhin kan nei nasa em em thin. Naktuk mai a Pathian lokal tura beisei tawk pawh kan awm a nih kha. Tun hun thlengin a bang lo, Kum sang rorel kan tih te, Zoram thar te pawh beiseia tuipui tawk kan la awm reng a nih hi. Mahse, Pathian ram lo thleng tura kan beisei dan ang hian a lo thleng kher angem tih sawi theih a ni awm love.

 

            Matthaia 6:10 Kan chhiarah khan “I ram” a tih hi KJV-ah chuan Kingdom tih a hmang a, chu chuan Pathian Lal ram sawina a kawk awm e. Kan inkhawm leh kan thil tihna hrang hrangah Lalbiakna hmang hian kan tawngtai awl lova. “I RAM LO THLENG RAWH SE….” kan tih hian “I ramah chuan I thu thuin an awm a, I duh zawng ang vekin I miten an ti thin ang hian keini pawhin I thu thua kan awm ang, I duh zawng chauh kan ti ang” kan tihna a ni awm e.

 

1.         Lal ram (Kingdom): 

           Mizote hi lal nei thin kan ni a, lalte lalzia leh an lal ram chhunga an thuzia kan hre awm e. Tin, Thuthlunghlui huna Israel lalte chanchin pawh Bible-ah kan hmu a. Heng lalte hian an lal ram chhunga an thuneihna pawh kan hre awm e. An lal ram chhungah chuan engkim mai kha lal thu thuin a awm thin, midang thuneitu dang inrawh a rem lo. Tin, an lal ram zauh tumin khua leh khua ram leh ram pawh an inrun fo thin reng a ni. Chutianga an va hneh te ram chu awpin an lal ram a lo ni ta zel a, an thuneihna hnuaiah kha ram kha a awm ta thin a ni. Tunlai hun thlengin lal ram zauh duhna pawh ala bang chuang lo, Russia chuan Ukrain a run a, heti khawp hian an indo a, khawvel a buai chu a ni ta ber mai, Indopui-III-na hial sawi rik a ni ta, eng nge thleng zel ang tih sawi theih a ni ta lo. Tin, kan thenawm Myanmar pawh sipaiin thuneihna pumhlum chan tumin a kum a kum an buai ta. Heng zawng zawng pawh hi a beituten Lal ram din an tumna vek a ni. Chu lal ramin a tum lian ber pawh thuneihna a ni kan ti thei awm e.

 

            Chuvangin, lal ram (Kingdom) a kawh lian ber chu lal thuneihna ram kan ti thei awm e. Pathian ram a thlennaah chu Pathian thuneihna a ni. “I ram lo thleng rawh se” kan tih chuan “thuneihna pumhlum lo chang rawh se” kan tihna tluk a ni.

 

2.         Pathian ram chu engtin nge a lo thlen?: 

          Luka 17:20 &21-ah chuan Pharisaiten Lal Isua hnenah Pathian ram lo thlen hun tur an zawh khan heti hian a chhang a, “Pathian ram chu hmuh theihin a lo thleng lo ve; ‘En teh u, heta hi!’ emaw, ‘Sawta saw!’ emaw an ti hek lo vang; ngai teh u, Pathian ram chu in zingah a awm a ni,” tiin a chhang a nih kha. Keini hian Pathian ram hi eng anga lo thleng turin nge kan beisei?

 

Luka 10 a 70 tirh chhuah chhungchangah khan “an khuaa damlo awmte pawh tidam ula, an hnenah, ‘Pathian ram in kiangah a thleng ta,’ ti ang che u.” a ti a nih kha. Pathian hminga dam lo te an tih dama, Pathian ropuina leh thiltihtheihna lo lang chu Lal Isuan “Pathian ram a thleng ta” a tih chu a ni. Chuvangin, keimahniah Pathian ropuina leh thil tihtheihna a lan hian Pathian ram chu kan hnenah a lothleng a ni kan ti thei awm e. Pathian ram a lo thlen hmun a piangah Pathian ropuina a lo lang thin a ni. Pathian ropuina a lo lan theihna atan chuan Pathianin thuneihna a chan pumhlumna a ngai a ni tih kan hriat a pawimawh awm e. Chuvangin, Keimahniah, Kohhranah, KTP-ah Chhungkua leh kan ramah Pathian ram a lo thlen theihna atan Pathianin thuneihna a chan a ngai a ni.

 

Thupuan12 thu kan chhiar chuan vanah indona awm ah Mikaela leh a vantirhkohte leh drakon leh a tirhkoh te indo thu kan hmu. Chu indonaah chuan Drakon (Rulpui tar, Diabola leh Setana an tih) te chu an chak tak loh avangin leiah paih thlak an ni ta a, chumi avang chuan Thupuan12:10-ah chuan, ‘Tin, vanah chuan aw ring takin, “Tunah chuan kan Pathian chhandamna leh thiltihtheihna leh ram chu a lo thleng ta, Krista thuneihna nen; kan unaute hektu, kan Pathian hmaa achhun azana hek thintu chu an paih thla ta si a.’ tih kan hmu a ni. Chuvangin, Setana leh a tirhkohte an tlawmna hmunah ‘Pathian ram a lo thleng ta’ an tih ang khan, he kan hmelma Setana hnathawh kan hnehna hmun apiangah Pathian ram chu a lo thleng thin a ni. Zu leh ruihtheih thil tih chakna leh remchang a lo awm a Pathian hminga kan tih loh zelna nunah khan Pathian ram a lo thleng thin a. Mipat hmeichhiatna kawngah pawh chetsualna remchang tak a lo awm pawha Pathian hminga a kan invawn thianghlimna nunah khan Pathian ram a lo thleng thin a. Corrupt theihna hmuna kan awm laia Pathian hminga kan Corrupt loh ngam zelna nunah khan Pathian ram a lo thleng thin a ni.     

 

3.         I ram lo thleng rawh se – Mimal nunah:   

          “its my life” kan tihna khawvelah hian ‘ka nunah hian I ram lo thleng rawh se’ tih hi ava harsa tawh tak em. A bikin tunlai thangthar te hian an nuna midang inrawlh hi an ngai thei lo em em a, sawisel phei chu an duh lo lehzual. “Ka nun a nia I lo sawi tur a awm lo, ka duh dan danin ka awm ang” an ti tawh mai a ni. Nun kan neih chhan te, kan nunna min petu lam hriatnaah hian kan pachhe sawt hle mai. A pawi takzet a ni. Hetiang mite nunah hian Pathian ram a thleng ngai lovang tih chiang takin a hriat theih a ni.

 

            Keini ringtute pawh hi I han in enfiah teh ang u, Rawngbawltu, KTP hruaitu, KTP active Member leh ringtu tha intite nunah hian engvangin nge miten Pathain hmel an hmuh loh thin? Keimahni nunah hian Pathian ram hi a lo thleng ngai reng reng lo a ni lo maw? Hla siamtu chuan- “Aw ringtu, tunge hruai thin che? I nunah tunge lal ber le? a tih ang khan, ka nun hi tunge kaihruai thin a, tunge ka nunah hian lal ber le? Sum leh pai leh ropuina te, damchhung khawsak buainate hian kan nun a kaihruai nasa ta hle mai. Sum kan hmuhna tur a nih chuan Pathian rawng kan bawl hman lo fo a, kan hna leh eizawnna avangin Pathian biak Inkhawm hman lo pawh kan pung chho zel niin a lang. Engkimah hian keimahni tana inhaivurna hian a hmasa zawk a chang chho ta char char mek a ni! Kan hun awlah chauh Pathian biak kan tum ta a ni ta ber mai. Chuvangin, kan nunah hian Pathian aia dah pawimawh zawk leh thuneihna lian zawk neitu a awm thin vangin Pathian ram a lo thleng thei thin lo a ni.

 

Tin, Thalaite ngat phei hi chuan Pathian aia dah pawimawh zawk hi kan va ngah lehzual em! Pathian aia kan nuna thuneitu kan nei fo lawng maw? Eg. Kan ngaihzawng te, kan nupui te, kan thianho thil tih te, huau huau leh hlimhlawp bawlna lam programme etc. Hengte hi Pathian aia kan dah pawimawh fo chuan ka nunah hian Pathian ram a lo thleng lo fo ang. Chuvangin, kan nunah Pathian lal ber se, kan nun kaihruaitu ber atan Pathian I hmang ila, chutiang chuan I ram lo thleng rawh se tiin Pathian I au ang u.      

 

            KTP ten kan rawngbawlna huang chhungah ngei pawh Pathian ropuina aiin keimahni programme leh thil neih (Property) ropuina te kan dah pawimawh zawk ang tih a hlauhawm thin. Tin, sum hi kan rawngbawlna atana pawimawh berte zing a mi ni mahse, Pathian aia kan dah hmasak zawk a hlauhawm hle. Engkimah Pathian kan dah hmasak zel loh chuan KTP-ah, Kohhranah, Pathian ram hi a lo thleng lo fovang. Kohhranho te inenfiah kan ngai a nih chuan I inenfiah ngam ang u. Kan rawngbawlna reng rengah Pathian hmasa ber se, Pathian thu ngaipawimawh ber zel ila, tichuan, Kohhranhoah hian Pathian ram a lo thleng zel dawn a ni.

 

            Kan eizawnna leh kan ram din hmun ngeiah pawh hian Pathian ram hi lo thleng zel se a duhawm ngawt mai. Kan ram thanmawh bawk chu Corruption a ni. Hman atangin tun thlengin a bang thei lo, sum leh ropuina duh avangin midang chan ai ngei pawh kan eiru zel duh a. Din hmun sang leh hausa zawk an nih avangin Kohhran leh Khawtlangah zah an kai zaw mah lehnghal. “Kan pa, van ami, I hming zahawm rawh se, I ram lo thleng rawh se…” tia tawngtai thin te vek kan ni. Mahse, heng kan eizawnna dawhkanah te ram rorelna dawhkanah te hian Pathian ram ataka a lo thlen hi kan phal thin lo. Chutiang mite chuan Zu leh ruihhlo ngai te kan vei a, kan ram sualna nasat tawh zia tiin an pualin Camping kan nei awl lova, rei kan daih lo fo thin. A aia sualna nep chuang hauh lo Corruption te pualin Camping han nei ve dawn ila, tumah lut tur kan hmu hauh si lovang. Hetiang vel hi kan rama Kristiante nun dan a nih avangin ruihhlo ngai kan tih kan vei em em te pawhin min ngaisang lova, kan aia an sualna bik pawh an hre hek lo. Kristian ram ni si kha kan ram hi chenna tlak lohah kan chhuah lek lek tawh a ni. Kan ram damna tur kan zawnga, Term tharah kan ti, Zoram thar kan ti, nimahsela, heng hi kan ram damna tak tak tur a ni lo. Kan eizawnna dawhkanah te, kan ram rorelna dawhkanah te hian Pathian ram lo thleng se, Pathian lalber se, Pathian hian thuneihna chang hmasa se kan ram a dam ang.

 

            Keimahni, KTP leh Kohhranah, kan chhungkuaah, kan khawtlangah, kan eizawnnaah, kan ramah Pathian ram lo thleng rawh se.. 

                Lalpan a thu malsawm rawh se. Amen